Şiddetli karın ağrısıyla kendini gösteren ve acil müdahale gerektiren apandisitin belirtilerini bilmek ve ağrıya zamanında müdahale etmek oldukça büyük önem taşıyor. İşte dikkat edilmesi gerekenler.
Apandisit, apendiksin iç astarının iltihabıdır. Bu, cerrahi tedavi gerektiren en yaygın karın hastalıklarından biridir. Şimdiye kadar, bu küçük organa neden ihtiyaç duyulduğuna dair kesin bir tanım yoktur, işlevi tam olarak belirlenmemiştir.
Aynı zamanda, rahatsız etmeyen bu organın çıkarılması kesinlikle önerilmez; birçok kişinin düşündüğü gibi işe yaramaz bir doku değildir ve bağışıklık sistemi için önemlidir.
Apendiks ortalama olarak 10 ila 30 yaşları arasında iltihaplanır. Kadınlar erkeklere göre daha sık ameliyata ihtiyaç duyar. Apandisit oranı yılda 1000 kişi başına yaklaşık 4-5 vakadır.
APANDİSİT BELİRTİLERİ
Karında şiddetli ağrı en çok görülen belirtidir. Genellikle 8-12 saat içinde kötüleşir. Göbekte lokalizedir, karnın sağ alt kısmına geçer. Ayrıca, karnın başka bir bölgesinde ağrı oluşabilir, bu da iltihabın yayıldığını gösterir. Ağrı genital bölgenin üst kıstmında, sağ uylukta, sağ bel bölgesinde hissedilebilir. Ağrı daha fazla yerde de ortaya çıkabilir.
Karın ağrısı öksürürken, yürürken, ani hareketlerle, hafif sıçramalarla, hafif basınçla kötüleşir. Yatarsanız veya bacaklarınızı kaldırırsanız ağrı azalır. Uzanır ve bacaklarınızı kaldırırsanız, ağrı daha dayanılır hale gelir.
Ayrıca 38 dereceye kadar yüksek ateş görülebilir. Yüksek ateşe artan terleme ve kalp çarpıntısı eşlik eder. İshal veya kabızlık ve dilde plak oluşumu da yaygın belirtiler arasındadır.
Semptomlar hastaların sadece yarısı için karakteristiktir. Ağrı olmayabilir veya başka bir yerde lokalize olabilir. Apandisite benzeyen ağrılar genellikle yaşlılarda ve hamile kadınlarda ortaya çıkabilir.
APANDİSİT ATAĞI NASIL KONTROL EDİLİR?
– Ağrı 8-12 saat içinde şiddetlenir, sağ tarafta veya göbek deliğinde hissedilir.
– Düz yatarsanız ve karnınıza hafifçe bastırırsanız keskin bir ağrı hissedersiniz.
– Göbek sert ve bazen şişkinlik görünür.
– Düz bir sırtla yürümek imkansızdır. Keskin ağrı sırtınızı deliyormuş gibi hissettirebilir. Şiddetle öksürmeye çalışırsanız aynı hissi yaşarsınız.
– Ağrı bölgesine çok hafif bir baskı yapmayı deneyin ve elinizi birkaç saniye bırakın, ağrı azalacaktır. Elinizi çeker çekmez yoğunlaşacaktır.
– Sol tarafınıza yatıp bacaklarınızı uzatırsanız ağrı artar. Sağ tarafta cenin pozisyonu alınıp bacakları yukarı çekerek ağrı zayıflatılır.
– Ameliyat genel anestezi altında yaklaşık 40-50 dakika sürer.
– Doktor sağ alt karında 10 cm’ye kadar bir kesi yapar, çekumun bir kısmını çıkarır ve apendiksi çıkarır. Sonra damarları ve dokuları diker. Komplikasyonlar durumunda, operasyonun kapsamı genişletilebilir.
– Ameliyattan sonra hastanede gözetim altında kalmalısınız. Taburcu olduktan sonra dikişlerin ayrılmaması için fiziksel egzersizden kaçınmanız, öksürürken ve gülerken elinizle karnınızı desteklemeniz gerekir.
APANDİSİT DURUMUNDA YAPILMAMASI GEREKENLER
Şiddetli ağrı ve özellikle ateş durumunda hemen bir ambulans çağırın. Kendiliğinden geçeceğini ummaktansa, bir uzmana muayene ettirerek tedbirli davranmak daha iyidir. Zamanında bir doktora danışmazsanız, apandisit karın boşluğunda iltihaplanmaya yol açar.
Ağrı kesici veya müshil almayın. Bu, doktorun teşhisine müdahale edebilir.
APENDİKSİN İLTİHAPLANMA NEDENLERİ
Akut apandisit, bağırsağın bir kısmı ile apendiks arasındaki bölgede bağırsak hareketlerinde bir bozukluk olduğunda ortaya çıkar. Bu, kan akışını olumsuz etkiler ve fermantasyon ve çürüme süreci başlar. Bunun sonucunda vücudun bağırsak mikroflorası bozulur ve iltihaplanma meydana gelir. Genellikle buna sağlıksız bir diyet, protein diyeti takıntısı, aşırı yeme, obezite ve hareketsiz bir yaşam tarzı neden olur. Popüler efsanenin aksine, sakızlar neden olmaz.
Tıbbın gelişmesine rağmen, uzmanlar apendiksin iltihaplanmasının tüm nedenlerini ve nasıl önleneceğini tam olarak bilmemektedir. İltihaplı bu hastalık genellikle zaman içinde fark edilmez ve aniden ortaya çıkar.
Apandisit için risk grupları 10-30 yaş arası kişiler, inflamatuar ve parazitik bağırsak hastalıkları olan kişiler ve hamile kadınlardır.
APANDİSİTİ ÖNLEMEK İÇİN İPUÇLARI
Apandisitin önlenmesi için ilk adım uygun, yeterli ve dengeli beslenmedir. Yeterli lif alımı, apandisit oluşumunu büyük ölçüde önleyebilir. Çünkü lifler, bağırsak florasını düzenlemeye yardımcı olur. Ayrıca antibiyotikler bilinçsiz kullanılmamalıdır: Antibiyotik kullanımı bağırsak florasını büyük ölçüde etkiler. Taze yeşil sebzeler yemek, hem lif alımı hem de vitamin ve mineral alımı için son derece önemlidir.
Sindirim sistemi sağlığını izlemek, kabızlığı önlemek ve düzenli vücut kontrolleri yapmak da önemlidir. Aktif bir yaşam tarzı yaşamak, alkol ve sigara gibi kötü alışkanlıkları en aza indirmek veya ortadan kaldırmak hem genel sağlık açısından hem de apandisit için önemlidir.
Ayrıca apandisit için risk faktörleri olan artan lökosit ve olgunlaşmamış nötrofil içeriğini önlemek için bir kan testi yapabilir, üriner sistem hastalığı ihtimali için idrar testi verebilirsiniz.
Kan ve idrar testi haricinde karın boşluğunda bilgisayarlı tomografi veya radyografi ultrasonu yaptırabilirsiniz. Ayrıca doktorunuzdan tanısal bir laparoskopi isteyebilirsiniz.
